สภาพภูมิอากาศถือเป็นรูปแบบที่มีระยะยาวของสภาพอากาศในพื้นที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งหรือหากพูดอีกเชิงก็มีทำนองเหมือนกับเป็นค่าเฉลี่ยของสภาพอากาศในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งในช่วงเวลาที่ต้องมากกว่า 30 ปี ปกติแล้วการศึกษาในส่วนของสภาพภูมิอากาศจะพิจารณาไปถึงค่าเฉลี่ยปริมาณน้ำฝน อุณหภูมิ ความเร็วลม ความชื้นสัมพัทธ์ รวมไปถึงการตรวจวัดสภาพอากาศแบบอื่นๆ ที่ต้องมีความต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานานในพื้นที่นั้นๆ ที่ถูกเฉพาะเจาะจงเอาไว้ สภาพภูมิอากาศส่วนใหญ่แล้วมักเกี่ยวข้องกับธรรมชาติของโลก หากสภาพภูมิอากาศของโลกมีการเปลี่ยนแปลงเร็วขึ้นนั่นเท่ากับว่ามีความเสี่ยงที่จะก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมต่างๆ ได้นั่นเอง โดยนักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่มีความเชื่อว่าสาเหตุหลักๆ ในการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศมักเกิดจากธรรมชาติกับมนุษย์เป็นสาเหตุหลักๆ ซึ่งสามารถแบ่งแยกออกมาได้ดังนี้

 4 สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

1. การหมุนรอบตัวเองของโลกกับการหมุนรอบดวงอาทิตย์ – การเปลี่ยนแนวโคจรนี้นับว่ามีผลต่อสภาพภูมิอากาศโดยตรงสาเหตุมาจากการกระจายพลังงานรังสีจากดวงอาทิตย์ที่สัมผัสมายังพื้นผิวของโลกตามละติจูดต่างๆ เปลี่ยนไป ส่งผลให้เกิดฤดูกาลขึ้นบนโลกนั่นเอง ถือว่าเป็นสาเหตุลำดับต้นๆ ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
2. การเปลี่ยนแปลงของพลังงานดวงอาทิตย์ – ถือว่าเป็นสาเหตุที่เกิดจากนอกโลกแต่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ พลังงานดวงอาทิตย์สามารถเปลี่ยนแปลงได้ทั้งรูปแบบของปริมาณและคุณภาพนั่นส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อสภาพภูมิอากาศของโลก
3. เกิดการระเบิดของภูเขาไฟ – จะมีการปล่อยก๊าซและวัสดุที่ละเอียดมากจำนวนมหาศาลออกมาสู่ชั้นบรรยากาศ การระเบิดที่รุนแรงจะมีกำลังมากพอในการปล่อยเศษวัสดุเหล่านี้ขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศที่ชื่อ สตราโตสเฟียร์ สามารถล่องลอยได้นานหลายเดือนหรือเป็นปี เป็นการขวางกั้นรังสีจากดวงอาทิตย์ให้ส่งมาถึงโลกส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

สาเหตุที่เกิดขึ้นจากมนุษย์โดยตรง – ปฏิเสธไม่ได้จริงๆ ว่ามนุษย์เราเองก็มีส่วนสำคัญในการทำให้สภาพภูมิอากาศเกิดการเปลี่ยนแปลงมากมาย เริ่มต้นง่ายๆ จากการเกิดขึ้นของประชากรที่รวดเร็วส่งผลให้พื้นที่ที่ใช้ชีวิตต้องถูกขยายออกไปมากขึ้น เกิดการขาดแคลนพลังงาน ทรัพยากรธรรมชาติที่เสื่อมถอยก็เกิดจากฝีมือของมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการตัดไม้ทำลายป่า ทำลายสมดุลต่างๆ ทางธรรมชาติซึ่งเป็นแหล่งผลิตออกซิเจนที่ช่วยเรื่องของการดูดซับก๊าซเรือนกระจก เหตุผลก็มีเพียงแค่ความต้องการทางพลังงานของคนบนโลกมีมากขึ้น บวกกับการขยายตัวทางเศรษฐกิจรวมถึงภาคอุตสาหกรรมก็เป็นตัวการสำคัญที่ทำให้สภาพภูมิอากาศของโลกเปลี่ยนแปลงไป มีการสร้างภาวะเรือนกระจกมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้โลกร้อนและสุ่มเสี่ยงต่อการเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติ

เมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงย่อมส่งผลกระทบต่อสิ่งต่างมากมายไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงในเรื่องใดก็ตาม เพราะฉะนั้นจึงปฏิเสธไม่ได้ว่าการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศจะส่งผลกระทบมากมายหลากหลายต่อสิ่งมีชีวิตทั้งหลายที่อาศัยอยู่บนโลกใบนี้โดยเฉพาะมนุษย์ แม้ว่าสาเหตุหลักของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะมาจาก 2 ปัจจัยหลักก็คือจากธรรมชาติและมนุษย์เองก็ตาม ถึงกระนั้นเมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงก็ย่อมต้องมีปัจจัยหลักที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศด้วยเช่นเดียวกัน ซึ่งปัจจัยต่างๆ ดังกล่าวสามารถแบ่งแยกออกได้ดังนี้

ปัจจัยหลักที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศบนโลก

1. ด้านระบบนิเวศและการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ – สิ่งแรกที่เป็นปัจจัยหลักเมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศก็คือเรื่องของระบบนิเวศทางธรรมชาติในทุกเรื่อง สังเกตง่ายๆ อย่างเมื่อโลกมีอุณหภูมิที่สูงขึ้นน้ำแข็งจากขั้วโลกก็ละลายสัตว์ที่ต้องอาศัยในบริเวณดังกล่าวก็อยู่ได้ยากขึ้นส่งผลต่อการมีชีวิตอยู่ของสัตว์เหล่านี้ เป็นต้น นี่คือปัจจัยแรกที่จะเห็นได้ชัดเจนที่สุดเมื่อสภาพภูมิอากาศบนโลกเกิดความเปลี่ยนแปลงไป
2. ด้านของเศรษฐกิจ – เมื่ออุณหภูมิมีการเปลี่ยนแปลง แน่นอนว่าการใช้ชีวิตของพืช สัตว์ มนุษย์ก็ย่อมเปลี่ยนแปลงไป หากว่าสภาพภูมิอากาศเปลี่ยน การใช้ชีวิตก็ต้องเปลี่ยน พืชหรือสัตว์ที่เคยชินกับสภาพภูมิอากาศเดิมๆ ก็อยู่ได้ยาก เกิดการล้มตายหรือไม่สามารถเกิดขึ้นใหม่ได้ ส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจของโลกอย่างชัดเจนมากๆ
3. ด้านสังคม – เกิดการอพยพย้ายถิ่นฐานมากขึ้นหากว่าสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนเป็นไปในทางที่แย่ลง แน่นอนคนเราย่อมต้องการพื้นที่ที่อยู่แล้วปลอดภัย มีความสุข จึงกลายเป็นปัจจัยทางด้านสังคมที่จะทำให้เกิดการแออัดหรือกระจุกตัวตามพื้นที่ต่างๆ ที่มีความปลอดภัยมากกว่าที่ที่ตนเองเคยอยู่ นั่นย่อมส่งผลต่อหลายๆ เรื่องให้ตามมาได้ในภายหลัง
4. ด้านของสุขภาพ – การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพของคนเราที่เคยอาศัยอยู่ ยกตัวอย่างง่ายๆ เมืองไทยเป็นเมืองร้อน ผู้คนคุ้นชินกับสภาพาอากาศร้อน การใช้ชีวิตก็เป็นแบบคนเมืองร้อน แต่ถ้าหากสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงกลายเป็นอากาศหนาวยาวนานมากขึ้น การใช้ชีวิตย่อมเปลี่ยนไปแต่ที่มากไปกว่านั้นคือปัญหาทางด้านสุขภาพที่จะเกิดขึ้นกับคนที่อาศัยอยู่อย่างแน่นอน

จากปัจจัยต่างๆ ทีเกิดขึ้นเหล่านี้ผลกระทบที่มีมากที่สุดคงหนีไม่พ้นตัวมนุษย์เองที่ต้องเจอกับสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปส่งผลต่อการใช้ชีวิตมากมาย เมื่อเป็นเช่นนี้หากไม่ต้องการให้เกิดสิ่งแย่ๆ ดังกล่าวขึ้นเราทุกคนสามารถช่วยกันได้ง่ายๆ กับการพยายามไม่ทำพฤติกรรมที่สุ่มเสี่ยงให้เกิดปัญหาต่อสภาพภูมิอากาศเท่านี้เราก็จะสามารถอยู่อาศัยบนโลกใบนี้ไปได้อีกนานแสนนาน

สภาพภูมิอากาศในตอนนี้มีการเปลี่ยนแปลงไปเป็นอย่างมาก ทั้งนี้มีสาเหตุอยู่หลายอย่าง ที่เป็นตัวแปรสำคัญ ที่ทำให้สภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เช่น อากาศที่ร้อนเพิ่มมากขึ้น สถานการณ์น้ำท่วมในหลายพื้นที่ ความแห้งแล้งในแถบภาคอีสาน ซึ่งสาเหตุหลักที่ทำให้สภาพภูมิอากาศเกิดการเปลี่ยนแปลงนั่นคือ มนุษย์ นั่นเอง

สืบเนื่องด้วยจำนวนประชากรที่เพิ่มมากขึ้นในแต่ละปี ก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมามากมาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง การขาดแคลนพลังงาน ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ลดน้อยลง ภาวะโลกร้อน น้ำท่วม ภาวะแห้งแล้ง การเปลี่ยนแปลงทางชีวภาพฯ ปัญหาเหล่านี้ล้วนส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตทั้งสิ้น

เมื่อมีจำนวนประชากรที่เพิ่มมากขึ้น ที่อยู่อาศัยจึงไม่เพียงพอตามไปด้วย ส่งผลให้เกิดการตัดไม้ทำลายป่า เพื่อเป็นที่อยู่อาศัย ซึ่งปัญหาที่ตามมาหลังจากการตัดไม้ทำลายป่านั่นคือ ปัญหาน้ำท่วม สาเหตุเป็นเพราะไม่มีต้นไม้คอยกักเก็บน้ำเวลาที่ฝนตกหนัก และแหล่งกักเก็บน้ำ มีปริมาณที่ไม่เพียงพอ ทำให้เกิดสถานการณ์น้ำท่วม และเมื่อเกิดปัญหาน้ำท่วมแล้ว ผลกระทบที่ตามมานั่นคือ ความเสียหายต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ถนน สิ่งปลูกสร้าง พืชผลทางการเกษตร การแพร่กระจายของโรคระบาด เป็นต้น นอกจากนี้ การตัดไม้ทำลายป่า ยังส่งผลให้เกิดภาวะโลกร้อนอีกด้วย เนื่องจาก ต้นไม้ซึ่งเป็นแหล่งผลิตก๊าซออกซิเจนอีกทั้งยังเป็นตัวช่วยในการดูดซับก๊าซเรือนกระจก มีจำนวนลดน้อยลง ความต้องการในการใช้พลังงานมีมากขึ้นในทุกด้าน ส่งผลให้เกิดการเพิ่มขึ้นของก๊าซเรือนกระจกในชั้นบรรยากาศ ทำให้โลกร้อนมากยิ่งขึ้น

เมื่อเกิดภาวะโลกร้อนเนื่องมาจากการเพิ่มขึ้นของก๊าซเรือนกระจกในชั้นบรรยากาศ ผลที่ตามมานั่นคือ ความแห้งแล้ง ซึ่งมาจากความเข้มข้นของก๊าซเรือนกระจก ส่งผลให้ปริมาณรังสีดวงอาทิตย์บริเวณผิวโลกสูงขึ้น และเมื่อผิวโลกมีอุณหภูมิสูงขึ้น ก็จะส่งผลกระทบให้ปริมาณน้ำฝนและการระเหยของน้ำเกิดการเปลี่ยนแปลง น้ำใต้ดินและน้ำในลำธารระเหยแห้งไปตามปริมาณความร้อนที่เพิ่มสูงขึ้น เมื่อความร้อนสูงขึ้นผลที่ตามมาคือเกิดฝนตกน้อยลง ปัญหาภาวะแห้งแล้งจึงเกิดขึ้นตามมา ผลกระทบที่เกิดจากความแห้งแล้ง คือ ไม่สามารถทำการเกษตรและปลูกพืชอื่นๆ ได้ เช่น ไม่สามารถเพาะปลูกข้าวได้ ซึ่งทั้งนี้ ข้าวยังเป็นอาหารหลักของคนไทยอีกด้วย รวมทั้ง พืชเศรษฐกิจต่างๆ ด้วย

ผลกระทบต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงนี้ ล้วนแล้วแต่เป็นการกระทำของมนุษย์ทั้งสิ้น ดังนั้นเราควรร่วมมือกันรักษาทรัพยากรธรรมชาติให้คงอยู่มากที่สุด เพื่อลดการสูญเสียในด้านต่างๆ ให้ลูกหลานของเราได้ดำรงชีวิตอยู่อย่างมีความสุขต่อๆ ไป อีกนานเท่านาน